آهن خون را چگونه تنظیم کنیم؟ - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، آنمی یا فقر آهن یکی از شایع ترین بیماری های رایج در ایران است؛ در این بیماری اکسیژن به دلیل اختلال در عملکرد هموگلوبین که مسئول اکسیژن رسانی به تمام اعضای بدن است، با مشکلاتی چون هایپوکسی روبرو می گردد؛ به طور کلی کم خونی دلایل مختلفی مانند وراثت، کمبود ب 12، مسمویت با سرب و ... دارد و شایعترین نوع آن، فقر آهن است.

به کاهش گلبول های قرمز خون در بدن در شرایطی که شمار هموگلوبین در زنان زیر 12 و در مردان، زیر 13 باشد، کم خونی و آنمی می گویند.

پوپک اسدی فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم در تبادل نظر با خبرنگاران گفت: علت کم خونی می تواند ناشی از عواملی مانند خونریزی، کمبود آهن در رژیم غذایی و متناسب نبودن میزان دریافت و مصرف آهن باشد که مورد آخر در دوران بارداری و شیردهی نمود بیشتری دارد.

وی اضافه نمود: کم خونی در بیمارانی که با مشکل غدد درون ریز روبرو هستند، به خصوص اگر آسیب در ناحیه هیپوفیز یا جراحی در لوب قدامی هیپوفیزباشد، هم دیده می گردد.

این فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم اظهار کرد: آنمی از نوع نورموکروم نورموسیت است و در این اختلال کاهش گلبول سفید هم می تواند رخ دهد همچنین هورمون رشد باعث تحریک گلبول قرمز می گردد.

کم خونی و اختلال در عملکرد تیروئید

وی با اشاره به اینکه بیماری های تیروئیدی از دیگر علل بروز آنمی هستند که شامل نورموسیتیک، ماکروسیتیک یا میکروسیتیک می گردد، گفت: کمبود هورمون تیروئید باعث کاهش آهن و ویتامین ب 12 و اسید فولیک در بدن می گردد و اغلب پس از درمان اصلاح خواهد شد.

این فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم ادامه داد: اغلب کم خونی در بیماران تیروئیدی شدید نیست و هموگلوبین به زیر 8 و 9 نمی رسد مگر آنکه یاری کاری آنقدر شدید باشد که باعث خونریزی شدید ماهیانه در خانم ها گردد که به دنبال آن فقر آهن و کم خونی شدید ایجاد کند.

اسدی ادامه داد: بیماری دیگر عامل کم خونی پاراتیروئید است. هورمون PTH مترشحه از غده پاراتیروئید باعث سرکوب شدن گلبول های قرمز می گردد؛ کم خونی به هر علتی که باشد خصوصا در زمینه فقر آهن، باید در این دوران بحران کرونا اصلاح گردد؛ چرا که باعث ضعف سیستم ایمنی خواهد شد و امکان ریسک ابتلا بیشتر می گردد.

درمان کم خونی با عادات مناسب تغذیه ای

آنمی یا همان فقر آهن شایع ترین بیماری در دنیا و ایران است که مبتلایان زیادی دارد و درمان آن، دغدغه بیمارانی است که تعدادشان هم کم نیست.

آنالیز علل ابتلا و تشخیص نوع کم خونی، به درمان هرچه سریع تر و دقیق تر بیماری یاری می نماید. علائم ابتلا به کم خونی فراوان است و بعضی از این علامت ها حائز اهمیت و خطرناک و بعضی دیگر، کم اهمیت است اما آنالیز تک تک این علائم، تشخیص و درمان را آسان می نماید .

کوروش صمدپور، متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان نمود: اگر آهن مصرفی در غذایی که مصرف می کنیم به اندازه کافی نباشد یا در صورت دریافت، به شکل های مختلف، آن را از دست بدهیم، باعث بروز آنمی می گردد. در افراد بزرگسال هم توصیه می کنیم که اگر افراد دچار کم خونی هستند، صرفا به خوردن قرص آهن بسنده ننمایند و پیگیر درمان باشند.

صمدپور اضافه نمود: بروز علائم کم خونی، به این دلیل است که اکسیژن به خوبی به اعضای بدن نمی رسد و یکی از شایع ترین علائم کم خونی، ضعف و بیحالی است. این افراد خیلی زود خسته می شوند و تمرکز روی کارهایشان ندارند. دومین علامت کم خونی، رنگ پریدگی بوده که بسته به شدت کم خونی متفاوت است. علامت بعدی سردرد و سرگیجه است که به دلیل ورم ناشی از کمبود اکسیژن عروق بروز می نماید. از دیگر علامت های کم خونی طپش قلب است، از آنجایی که قلب به اکسیژن بیشتری برای بافت ها احتیاج دارد، کم خونی باعث ایجاد طپش قلب می گردد.

وی ادامه داد: علائم دیگری نیز مربوط به کم خونی است مثل تغییر شکل ناخن ها که در این حالت، ناخن ها به شکل قاشقی می شوند. خشک شدن دهان و احساس ناخوشایند در زبان هم می تواند از علائم کم خونی باشد.

این متخصص تغذیه بیان نمود: پا های بی قرار از دیگر علائم فقر آهن است که زیاد به آن توجه نمی گردد. این افراد در موقع استراحت معمولا احساس ناخوشایندی در ساق پا دارند و پاهایشان حالت پرش دارد. موارد دیگری مثل تمایل به خوردن چیز های غیرمعمول مثل خاک و کاغذ و کاموا نیز از علائمی است که به کم خونی ربط دارد، اما خیلی شایع نیست همچنین تغییرات خلقی، افسردگی و پوست های خشک و مو های شنماینده و احساس سردی دست و پا از دیگر علائم ابتلا به فقر آهن محسوب می شوند.

صمدپور بیان اضافه نمود: برای درمان کم خونی باید ابتدا دلایل ابتلا مورد آنالیز قرار بگیرد. منابع غذایی حاوی آهن، تاثیر زیادی در درمان کم خونی دارد. غذا هایی مثل گوشت قرمز، مرغ و ماهی، حبوبات و تخم مرغ منابع غنی آهن هستند.

در شرایط کنونی مهمترین راه چاره درمانی برای کم خونی، درمان غذایی در کنار درمان دارویی با استفاده از مواد غذایی غنی از آهن است. متخصصان تغذیه بر مصرف و حفظ تعادل مواد غذایی نقش مهمی دارد.

چه کسانی بیشتر در معرض کم خونی هستند؟

فریبا کوهدانی، استاد دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: کم خونی های تغذیه ای به سه دسته اصلی کم خونی فقر آهن، کم خونی در ارتباط با اسیدفولیک و کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ب 12 تقسیم می شوند.

کوهدانی اضافه نمود: در خصوص کم خونی ناشی از فقر آهن، بچه ها و خانم هایی که در سنین باروری هستند، دختران نوجوان و به ویژه خانم های باردار، جزو گروه های پرخطر از نظر ابتلا به این نوع کم خونی هستند.

کوهدانی توضیح داد: اگر حتی یک رژیم غذایی داشته باشیم که از نظر تراکم منابع غذایی آهن غنی باشد، معمولا در درصد زیادی از افرادی که جزء گروه های پرخطر هستند، نمی توانیم صرفا به وسیله برنامه ریزی غذایی آهن را تامین کنیم؛ به همین دلیل در بعضی از افراد جامعه، مصرف مکمل های آهن لازم است اما میزان استفاده از مکمل و فواصل استفاده از آن، باید زیر نظر درمانگر باشد.

این استاد دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی در خصوص منابع غذایی که غنی از آهن هستند و مصرف آن ها توصیه می گردد، گفت: در حال حاضر در درصد عمد ه ای از آرد هایی که برای تامین نان در کشور استفاده می شوند، آهن و اسید فولیک اضافه می گردد که بخشی از آهن مورد احتیاج افراد از این طریق تامین می گردد، اما احتیاج به این آهن در همه افراد جامعه یکسان نیست. به طور مثال در آقایان، میزان احتیاج به آهن بسیار پایین تر است و با توجه به اینکه انرژی دریافتی روزانه شان هم بیشتر است احتمال اینکه آهن به وسیله مواد غذایی حتی بیشتر از احتیاجشان دریافت گردد وجود دارد.

وی بیان نمود: در برنامه غذایی هر فردی که از کم خونی ناشی از فقر آهن رنج می برد باید منابع غذایی حاوی آهن، وجود داشته باشد. انواع گوشت ها منابع غنی آهن هستند. هرچه رنگ گوشت قرمزتر باشد آهنش بیشتر است یعنی قسمت های عضلانی گوشت های قرمز مثل گوشت گوسفند و گوساله و گاو و ... حاوی آهن بیشتری است.

کوهدانی اضافه نمود: گوشت سفید هم منبع خوبی برای دریافت آهن است، اما میزان آهن نسبت به گوشت قرمز کمتر است. یکی از بهترین و غنی ترین منابع آهن، جگر است که در رژیم غذایی متعادل از این منبع استفاده متداول نداریم و البته نباید هم خیلی مصرف کنیم، اما در افرادی که از فقر آهن شدید رنج می برند، با برنامه و در کنار بقیه اقدامات، مصرف هر از گاه این منبع غنی می تواند در تامین مقدار آهن مورد احتیاج موثر باشد.

کمبود آهن خون را از چه منابعی تامین کنیم؟

مواد غذایی حاوی 2 نوع آهن هستند؛ آهن هِم که صرفا در منابع حیوانی یافت می گردد و آهن غیرهِم که در منابع گیاهی نیز وجود دارد اما جذب آهنی که از منابع گیاهی یا حیوانی دریافت می کنیم متفاوت است.

کوهدانی بیان نمود: علاوه بر مقدار مصرف منابع غذایی آهن، چگونگی مصرف و همراهی با سایر مواد غذایی، نیز اهمیت دارد. عواملی که در رژیم غذایی جذب آهن را تحت تاثیر قرار می دهند به دو دسته عوامل کاهنده و افزایش دهنده جذب تقسیم می شوند.

وی اضافه نمود: مصرف چای باعث کاهش جذب آهن در بدن می گردد و در مقابل موادی هستند که به جذب آهن توسط بدن یاری می نمایند؛ به طور مثال اگر مواد غذایی حاوی آهن را با مرکبات که حاوی ویتامین C هستند مصرف کنیم، به افزایش جذب آهن یاری می کنیم.

این استاد دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی بیان نمود: منابع آهن باید به درستی شناسایی، مصرف و با سایر منابع غذایی ترکیب شوند تا تاثیرگذاری شان افزایش پیدا کند.

وی گفت: برای درمان کم خونی ناشی از کمبود اسید فولیک، استفاده از مناع غذایی سرشار از این منبع، بسیار می تواند موثر باشد. جگر، انواع سبزیجات سبز مانند اسفناج، بروکلی؛ حبوبات و قارچ حاوی اسیدفولیک بالایی هستند؛ افرادی که به دلیل کمبود اسید فولیک دچار کم خونی هستند، بنا بر تشخیص درمانگر از مکمل اسید فولیک استفاده می نمایند.

کوهدانی ادامه داد: کم خونی وابسته به کمبود ویتامین ب 12 بیشتر در سالمندان و گیاهخواران قابل مشاهده است؛ همینطور افرادی که به هر دلیلی دچار مشکل داخلی باشند و فراوری یک فاکتور داخلی که برای جذب ویتامین ب 12 در بدن لازم است، نداشته باشند، مثل سالمندان که بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت