خبرنگاران کانت و مسئله متافیزیک؛ نگاه متفاوت هایدگر به فیلسوف عصر روشنگری - مجله سرگرمی

به گزارش روز آدینه گروه فرهنگی خبرنگاران، امانوئل کانت، فیلسوف عقل گرا و تجربه گرای عصر روشنگری است که اندیشه های او یکی از مهم ترین آموزه های این دوره از تاریخ اندیشه به شمار می آید.

کانت در 24 آوریل 1724 میلادی در کونیگزبرگ، مرکز پروس شرقی در خانواده ای متوسط و مسیحی از مذهب متقدسان لوتری زاده شد. نیاکان کانت، آلمانی نژاد بودند.

کانت در دانشگاه کونیگزبرگ به تحصیل فلسفه و ریاضیات پرداخت و چند سالی تدریس خصوصی می کرد، در 31 سالگی در دانشگاه، مدرّس بدون حقوق رسمی شد و حقوق وی به شهریه ای وابسته بود که شاگردان می پرداختند، گاهی مجبور می شد، بخشی از کتاب هایش را به به خاطر کم بودن دریافتی اش بفروشد. 15 سال در این شغل باقی ماند و در این مدت 2 بار تقاضای استادی کرد و هر 2 دفعه رد شد تا اینکه خاتمه در 1770 میلادی به مقام استادی منطق و فلسفه مابعدالطبیعه در دانشگاه کونیگزبرگ انتخاب شد و این دانشگاه که پیش از این هیچ اهمیتی نداشت، توجه همه اروپا را به خود معطوف کرد.

در 1781 میلادی چاپ نخست نقد عقل محض منتشر شد، کتابی که به بیان خود کانت، حاصل 12 سال پژوهش و مطالعه بود، استقبال اولیه از این کتاب، ناامیدکننده بود اما تنها چندسال بعد اهمیت نقد عقل محض آشکار و تصدیق شد. وی پس از آن کتاب هایی همچون تمهیدات، پاسخی به این پرسش: روشنگری چیست؟، بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق، مبادی مابعدالطبیعی اولیه علوم طبیعی، نقد عقل عملی، نقد قوه حکم، دین در محدوده عقل تنها، به سوی صلح جاودانه، مابعدالطبیعه اخلاق و انسان شناسی از دیدگاه عملی را نوشت.

امانوئل کانت، در سال 1796 از تدریس در دانشگاه، به دلیل ناتوانی جسمی کناره گرفت و خاتمه در 12 فوریه 1804 میلادی چشم از دنیا فروبست، مراسم تشییع او، با حضور مردم از شهرهای مختلف آلمان، یکی از باشکوه ترین مراسم برای یک استاد دانشگاه در این کشور و شاید همه اروپای قرن هجدهم است.

بر سنگ نوشته آرامگاه وی این جملات حک شده است: دو چیز، هر چه مکررتر و ژرف تر به آن ها می اندیشم، ذهنم را با شگفتی و هیبت باز هم تازه تر و فزاینده تری به خود مشغول می دارند: آسمان پر ستاره بر فراز من و قانون اخلاقی در درون من.

یکی از مهم ترین شارحان و مفسران اندیشه کانت، مارتین هایدگر، (1889 - 1976) فیلسوف و نظریه پرداز آلمانی است، هایدگر معتقد است که کانت در تاریخ فلسفه غرب از صندلی و اهمیت ویژه ای برخوردار بوده، آثار بسیاری درباره کانت نوشته که بعضی از آنها مهمترین آثاری هستند که هایدگر در طول عمر خود پدید آورده است. تفسیر هایدگر از کانت برخلاف تفاسیر معمول از این فیلسوف، که او را مخالف متافیزیک و محکم کننده بنیان علوم تجربی می دانند، سخن دیگری دارد و در کتاب کانت و مساله متافیزیک، به تشریح دیدگاه این فیلسوف می پردازد.

هایدگر معتقد است هدف و مسئله اساسی فلسفه کانت اثبات امکان شناخت متافیزیکی است و معتقد است کتاب نقد عقل محض وجود شناسی را مطرح می نماید و این کانت است که نخستین بار به پرسش درباره مسئله وجود پرداخته به همین جهت هایدگر کانت را هستی شناس می نامد اما ناگفته نماند که یکی از منتقدان نظرات هایدگر درباره کانت، معتقد است که تفسیر او ضایعه قوه تخیل اوست و ارنست کاسیرر معتقد است: آنچه هایدگر از کانت ارائه می نماید، تفسیر به رای است.

کتاب کانت و مسئله متافیزیک، به تازگی با ترجمه مهدی نصر ترجمه و منتشر شده است، این کتاب سومین کتابی است که هایدگر در 1929، به چاپ رسانده و حاصل نخستین دوره فکری این فیلسوف است. این کتاب متاثر از تفکرات دکارت، ارسطو و کانت، است که خود از یکدیگر اثر پذیرفته اند.

کانت و مسئله متافیزیک دو ویژگی دارد، نخست آن که پیشگفتار ناشر آلمانی در 1990 و چهار انتشار نخست این کتاب از 1929 تا 1973 را با خود دارد و اصالت کتاب را حفظ نموده است. ویژگی دیگر بخش ضمیمه و واژه نامه فارسی، انگلیسی، آلمانی آن است که این اثر را به کاری پژوهشی تبدیل می نماید.

اما بخش های اصلی کتاب شامل درآمد: درون مایه این پژوهش و ساختار آن و چهار بخش شالوده گذاری متافیزیک در نخستین نشانه، شالوده گذاری متافیزیک در عرصه متحقق شدن، شالوده گذاری متافیزیک در آغازین بودن آن، شالوده گذاری متافیزیک در از سرگیری، است.

در بخش نخست، درباره تعاریف متافیزیک و نقد خرد ناب یا همان نقد عقل محض، صحبت می گردد، بخش دوم مراحل شناخت ناب و منطق استعلایی را شرح می دهد، بخش سوم تخیل استعلایی و ارتباط آن با بخش های مختلف فلسفه را بازگو می نماید و بخش چهارم و خاتمهی نیز خاتمه مندی در انسان، فهم هستی و ارتباط آن با انتولوژی بنیادین را شرح می دهد.

ضمیمه این کتاب نیز یادداشت هایی پیرامون کتاب درباره کانت، ارنست کاسیرر: فلسفه صورتهای سمبلیک بخش 2: تفکر اسطوره ای، برلین 1925، سخنرانی های داووس نقد خرد ناب کانت و وظیفه شالوده گذاری متافیزیک، مناظره داووس بین ارنست کاسیرر و مارتین هایدگر، درباره نقد اودبرشت و کاسیرر بر کتاب درباره کانت، درباره تاریخچه این کرسی فلسفی از سال 1866 را در بر می گیرد.

نمایه کتاب کانت و مسئله متافیزیک نیز کار مطالعه کتاب را ساده تر می نماید.

کتاب کانت و مسئله متافیزیک نوشته مارتین هایدگر با ترجمه مهدی نصر، توسط انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری پگاه روزگار نو در 408 صفحه منتشر شده است.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا